Dalsze pytania o łamanie Konkordatu

 W połowie maja posłowie Dobromir Sośnierz, Konrad Berkowicz, Michał Urbaniak a także senator Jan Filip Libicki skierowali do premiera interpelacje z żądaniem wyjaśnienia, czy w związku z wprowadzaniem przepisów epidemicznych, nie doszło do naruszenia Konkordatu. Wygląda bowiem na to, że Konkordat został naruszony, gdyż władza państwowa, wbrew jego postanowieniom, jednostronnie decydowała o tym, co ma się dziać wewnątrz kościołów. 

Odpowiedź na interpelacje wciąż nie nadeszła, jednak życie szybko biegnie naprzód. Pojawiają się sytuacje, które wyglądają na jeszcze poważniejsze naruszenia Konkordatu, a również łamanie praw katolików także na gruncie przepisów krajowych. Dlatego prosimy parlamentarzystów, by skierowali kolejne, bardziej szczegółowe interpelacje.

Do rządu natomiast apelować należy, by nie wykorzystywał pełnego terminu przewidzianego na udzielenie interpelacji tak, by ze stanowiskiem władzy katolicy mogli się zapoznać jeszcze przed posiedzeniem Episkopatu, które ma się odbyć w połowie czerwca. To tam biskupi będą zapewne chcieli ustosunkować się do tak skandalicznych wydarzeń, jak policyjne rozpędzenie oficjalnej pielgrzymki Diecezji Łowickiej na Jasną Górę, czy pozbawione podstaw prawnych nakładanie bardzo wysokich kar finansowych na parafie i kapłanów. 

Na podstawie podejmowanych przez nas działań, za niezbędne uważamy zadanie następujących pytań:

1/ Jakie były podstawy prawne działań policji w sprawie łowickiej pielgrzymki? Nasze stowarzyszenia opublikowały w tej sprawie list otwarty do premiera, opublikowany przez Nasz Dziennik w dniu 25 maja. Wskazaliśmy tam, iż pielgrzymki, podobnie jak nabożeństwa w kościołach, są w rozumieniu polskiego prawa kultem publicznym. A ten, pozostaje pod ochrona prawa na mocy ustawy o stosunku państwa do Kościoła jak i Konkordatu. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, kult taki podlega wyłącznie regulacjom kościelnym.

2/ Jaka była podstawa prawna nałożenia mandatu na kapłana prowadzącego pielgrzymkę łowicką?

3/ Ile postępowań przeprowadzono i dalej prowadzi się przeciw kapłanom, parafiom i diecezjom (z rozdzieleniem na województwa) w ramach administracyjnych postępowań przed Państwową Inspekcją Sanitarną? Ile i jakiej łącznie wysokości kary nałożono?

4/ Ile postępowań przeprowadzono i dalej prowadzi się przeciw kapłanom, parafiom i diecezjom (z rozdzieleniem na województwa) w ramach postępowań policyjnych? Iloma i w jakiej łącznie wysokości mandatami ukarano?

w szczególności:

5/ Czy obecnie, wbrew wieloletniej praktyce strona państwowa przestaje uważać pielgrzymki za kult publiczny w rozumieniu ustawy o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 maja 1989 roku (t. j. Dz. U. z 2019 roku, poz. 1347)? Jeśli tak, czy strona rządowa obecnie uważa, iż organizacja pielgrzymek nie odbywa się w trybie przepisów art. 15 i 16 przywołanej ustawy? Wymaga uzyskania jakichś zgód władz publicznych?

6/ Czy policyjna pacyfikacja oficjalnej pielgrzymki Diecezji Łowickiej, oprócz naruszenia przepisów ustawy o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, nie stanowi naruszenia Konkordatu, skoro stwierdza on w art. 5, iż przestrzegając prawa do wolności religijnej, Państwo zapewnia Kościołowi Katolickiemu, bez względu na obrządek, swobodne i publiczne pełnienie jego misji, łącznie z wykonywaniem jurysdykcji oraz zarządzaniem i administrowaniem jego sprawami na podstawie prawa kanonicznego. A dalej w art. 8: ust. 1, że Rzeczpospolita Polska zapewnia Kościołowi Katolickiemu wolność, ust. 2 Organizowanie kultu publicznego należy do władzy kościelnej zgodnie z przepisami prawa kanonicznego i z zachowaniem odpowiednich przepisów prawa polskiego, ust. 4 Sprawowanie kultu publicznego w miejscach innych niż określone w ustępie 3 nie wymaga zezwolenia władz państwowych, chyba że odpowiednie przepisy prawa polskiego stanowią inaczej, w szczególności ze względu na bezpieczeństwo i porządek publiczny?

7/ Administracja publiczna działa w granicach i na podstawie przepisów prawa. Jaka jest podstawa prawna działalności organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, gdy rozsyła ona do kapłanów Kościoła Katolickiego pisma opisujące, w jakie sposób należy udzielać sakramentów? Biorąc pod uwagę, iż dzieje się to w czasie, gdy w stosunku do tych samych kapłanów prowadzi się pozbawione podstaw prawnych postępowania dotyczące innych zdarzeń wewnątrz kościołów - co czyni realnym groźbę, iż analogiczne postępowania mogą być spowodowane w sytuacji niezastosowania się do żądań organu administracji w zakresie sposobu udzielania sakramentu? Czy działanie takie nie jest również złamaniem zasad wolności opisanych w Konkordacie? Czy takie działania administracji publicznej nie powinny zakwalifikowane jako popełnienie czynów o których mowa w art. 194, 195 lub 196 kodeksu karnego - w związku z czym powinny zostać wszczęte i przeprowadzone przez organy ścigania stosowne postępowania? Czy jeśli działania takie stanowią złamanie ustaw porządku krajowego (ustawy o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej), Konstytucji i Konkordatu, w stosunku do winnych nadużyć urzędników wyciągnięte zostaną konsekwencje i jakie?

8/ Czy postępowania prowadzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną stroną zawsze byli wyłącznie kapłani, z pominięciem parafii jako osób prawnych? A jeśli tak, to z jakiego powodu i czy należy to uznać za prawidłowe w świetle przepisów prawa administracyjnego? Czy kary finansowe nakładane przez organy PIS zawsze dotyczyły kapłanów jako osób fizycznych, a nie parafii jako osób prawnych - a jeśli tak, to na jakiej podstawie postępowanie kierowano przeciw kapłanom?

9/ Jakie były podstawy prawne postępowań prowadzonych przez PIS przeciw kapłanom? W znanych przypadkach wskazywano art. 48a ust 1 pkt 3 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. A więc przepis mówiący jedynie o wysokości zagrożenia karą, a nie przepis materialnoprawny we właściwym znaczeniu. 

10/ W innych przypadkach powoływano przepisy rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii z dnia 16 maja 2020 roku (Dz. U. z 2020 roku, poz. 878). Na jakiej podstawie przepisy tego rozporządzenia odnoszą się do tego, co dzieje się wewnątrz świątyni, skoro przepis delegacyjny nie obejmuje upoważnienia do regulacji w tym zakresie (regulowania rozporządzeniem kultu religijnego)? Czy możliwe jest w ogóle delegowania takich uprawnień do rozporządzenia bez nowelizacji zapisów ustawy o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej i wypowiedzenia Konkordatu? Czy zawarcie takich zapisów w przywołanym rozporządzeniu należy rozumieć jako oświadczenie woli rządu polskiego o wypowiedzeniu Konkordatu bądź działanie nakierowane na osiągnięcie takiego celu? Czy możliwe jest dokonywanie takich zapisów w rozporządzeniu bez naruszenia konstytucyjnej zasady, iż prawa i wolności mogą być ograniczane w pewnych granicach, ale wyłącznie aktem prawnym rangi ustawy?

11/ Czy zgodne z gwarancjami prawa wewnętrznego (ustawa o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej), Konstytucją i Konkordatu są zapisy rozporządzeń nakładające na "podmiot uprawniony do udostępnienia obiektu” obowiązki w rodzaju weryfikacji liczby osób? Czy zamiarem prawodawcy było nałożenie tych obowiązków na kapłana odprawiającego nabożeństwo? Na parafię jako osobę prawną? Jaka miałaby być podstawą prawna (w szczególności proceduralna) realizacji tych obowiązków w stosunku do osób trzecich przez kapłana lub parafię?

12/ Czy jeśli działania powyżej opisane działania PIS stanowią złamanie ustaw porządku krajowego (ustawy o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej), Konstytucji i Konkordatu, w stosunku do winnych nadużyć urzędników wyciągnięte zostaną konsekwencje i jakie?

13/ Jakie były podstawy prawne działania policji nakładającej mandaty w związku z wykonywaniem kultu publicznego? Czy działania te były zgodne z regulacjami ustaw porządku krajowego (ustawy o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej), Konstytucji i Konkordatu?

14/ Czy za wystarczającą podstawę prawną działań policji polegających na bezpośrednich działaniach wewnątrz kościołów w czasie nabożeństw uznać można zarządzenie nr 1173 Komendanta Głównego Policji z dnia 10 listopada 2004 roku w sprawie organizacji służby dyżurnej w jednostkach organizacyjnych Policji, zarządzenie nr 36 Komendanta Głównego Policji z dnia 14 listopada 2017 roku w sprawie zadań realizowanych przez Policję w sytuacjach kryzysowych, zarządzenie nr 768 Komendanta Głównego Policji z dnia 14 sierpnia 2007 roku w sprawie form i metod wykonywania zadań przez policjantów pełniących służbę patrolową oraz koordynacji działań o charakterze prewencyjnym?